OUTOFPAPUA database: Lexicons of the West Papuan language area

de Clercq (1876c): Ambon Malay

Original citation: de Clercq, F. S. A. 1876. Het Maleisch der Molukken: lijst der meest voorkomende vreemde en van het gewone Maleisch verschillende woorden, zooals die gebruikt worden in de residentieën Manado, Ternate, Ambon met Banda en Timor Koepang ; benevens eenige proeven van aldaar vervaardigde pantoens, prozastukken en gedichten. Batavia: Bruining.

Search entries

Total entries: 1004
1 23 11
Headword IPA Glosses
adjigantiadʒiɡanti

‘giant, giantess’ (eng); ‘reus, reuzin’ (nld)

adjoe-adjoeadʒu-adʒu

‘imitate someone's movements’ (eng); ‘adjok’ (ind); ‘iemands bewegingen nadoen’ (nld)

adoeadu

‘spleen’ (eng); ‘de milt’ (nld)

adrèsadres

‘address on a letter’ (eng); ‘het adres van een brief’ (nld)

afioenafiun

‘ko. spinning top, made of bamboo’ (eng); ‘een soort bromtollen, gemaakt van bamboes’ (nld)

agar parlenté boléh sëbaraɡar parlente boleh sebar

‘fig. of. someone who always beats around the bush and never comes out with the truth’ (eng); ‘fig. van. iemand, die steeds ergens om heendraait en nooit voor de waarheid uitkomt’ (nld)

agasaɡas

‘small mosquitoes common on the beach’ (eng); ‘kleine muskieten aan het strand voorkomende’ (nld)

aja-ajaaja-aja

‘small kind of sieve’ (eng); ‘adjak’ (ind); ‘klein zeefje’ (nld)

ajam bobòtoajam boboto

‘chicken meat with coconut milk and cloves wrapped in leaves and stewed in hot ashes’ (eng); ‘kippenvleesch met santan en kruidnagelen in bladeren gewikkeld en in heete asch gestoofd’ (nld)

ajam faranggangajam faraŋɡaŋ

‘of chickens that are still too young to be eligible for reproduction’ (eng); ‘van kippen, die nog te jong zijn om voor de voortteling in aanmerking te komen’ (nld)

ajam kapadoajam kapado

‘ko. chicken’ (eng); ‘een kapoen’ (nld)

ajer moeloetajer mulut

‘oral mucus, saliva’ (eng); ‘mondslijm’ (nld)

ajër rarobanajer raroban

‘water that separates from the coconut fruit during oil preparation’ (eng); ‘het water, dat zich bij de olie-bereiding uit de kalapavrucht afscheidt’ (nld)

akar bàhaakar baha

‘plant that grows on coral reefs and from which sailors make bracelets that serve as a talisman against illness’ (eng); ‘een plant, die op koraalriffen groeit en waarvan de zeelieden armbanden vervaardigen, die als talisman tegen ziekte moeten dienen’ (nld)

akar boriakar bori

‘root of Millettia sericea, thrown into the sea to stun the fish’ (eng); ‘de wortel van Millettia sericea, in zee geworpen om de visschen te bedwelmen’ (nld)

alas poeroetalas purut

‘have breakfast’ (eng); ‘ontbijten’ (nld)

aling-alingaliŋ-aliŋ

‘slowly’ (eng); ‘langzaam’ (nld)

aloealu

‘pestle’ (eng); ‘stamper’ (nld)

aloöealooe

‘place the hand gropingly into something’ (eng); ‘de hand tastende ergens in brengen’ (nld)

ambil stôkambil stok

‘deliver something daily, e.g. fixedly sell palmwine to someone two or three times a day’ (eng); ‘iets dagelijks leveren, b.v. vast twee- of driemaal per dag aan iemand sagoeweer verkoopen’ (nld)

amboe-amboeambu-ambu

‘arches of coconut or other leaves, placed for decoration along both sides of the road’ (eng); ‘bogen van kalapa of andere bladeren, ter versiering langs beide zijden van den weg geplaatst’ (nld)

ampas kalapaampas kalapa

‘sediment of coconut’ (eng); ‘het bezinksel van de kokosnoot’ (nld)

ampir malamampir malam

‘eve’ (eng); ‘vooravond’ (nld)

anak bersoedaraanak bersudara

‘cousin and niece, tjoetjoe bersoedara, grandnephew and niece’ (eng); ‘neef en nicht, tjoetjoe bersoedara, achterneef en nicht’ (nld)

andjéloandʒelo

‘stretch out the body to take something away’ (eng); ‘het lichaam uitstrekken om iets weg te nemen’ (nld)

andjing ajerandʒiŋ ajer

‘someone who, hearing dance music somewhere, goes and joins in without being invited’ (eng); ‘zoo wordt iemand geheeten die, ergens dansmuziek hoorende, ongenoodigd binnenkomt en mêedoet’ (nld)

angin siboe-siboeaŋin sibu-sibu

‘sultry land wind which only blows in the morning before the mouth of the rivers, and can sometimes be very cold’ (eng); ‘de zwoele landwind, die alleen des morgens vóór de monding der rivieren waait, en soms zeer koud kan zijn’ (nld)

angkat kondisiaŋkat kondisi

‘make a toast’ (eng); ‘een toast slaan’ (nld)

anionganioŋ

‘twisted leaves or pieces of linen, placed under the objects when worn on the head’ (eng); ‘ineengedraaide bladeren of stukken lijnwaad, bij het dragen op het hoofd onder de voorwerpen gelegd’ (nld)

anisalanisal

‘basket tapered at the neck, to keep fish from the puddles at low tide’ (eng); ‘een mandje aan den hals spits toeloopende, om bij ebbe de visch uit de plassen te bewaren’ (nld)

anoesananusan

‘happy omen’ (eng); ‘een gelukkig voorteeken’ (nld)

ansangansaŋ

‘gill (of fish)’ (eng); ‘kieuw van visschen’ (nld)

aonaon

‘fallow land’ (eng); ‘braakland’ (nld)

apa koerangapa kuraŋ

‘why how so?, how come?’ (eng); ‘verbast, waarom hoe zoo?, hoe komt het?’ (nld)

arénoearenu

‘neck, cervical vertebrae’ (eng); ‘de nek, eigenlijk de halswervels’ (nld)

ari-ariari-ari

‘groin area’ (eng); ‘de liesstreek’ (nld)

arikalarikal

‘type of bird (water peacock), which mainly occurs on Buru’ (eng); ‘een soort vogel (waterpauw), die vooral op Boeroe voorkomt’ (nld)

aroe-aroearu-aru

‘sticks used to stir papeda’ (eng); ‘soort van stokjes, waarmede de papeda wordt omgeroerd, om die gaar te doen worden’ (nld)

asalasal

‘as’ (eng); ‘als’ (nld)

asal djanganasal dʒaŋan

‘if not’ (eng); ‘als maar niet’ (nld)

asam djawaasam dʒawa

‘tamarind’ (eng); ‘tamarinde’ (nld)

asarasar

‘smoke fish, meat, etc. over a fire’ (eng); ‘in den rook van het vuur toebereiden van visch, vleesch, enz’ (nld)

asisan séro baharoeasisan sero baharu

‘first fish caught in a séro, must be eaten whole, while the bones are hung up in the house’ (eng); ‘de eerste visch, die in een séro gevangen wordt, en geheel moet gegeten worden, terwijl de graat in de woning wordt opgehangen’ (nld)

asoesëngasuseŋ

‘type of edible snails, which are common on Galala beach’ (eng); ‘een soort eetbare slakken, die veel aan het strand van Galala voorkomen’ (nld)

atapatap

‘strung leaves of the sago palm’ (eng); ‘de aaneengeregen bladeren van den sagoepalm’ (nld)

atitinatitin

‘basket made of rattan, which is worn on the head’ (eng); ‘een mandje van rotan vervaardigd, dat op het hoofd wordt gedragen’ (nld)

atjoeatʃu

‘kind of harpoon, with which one kills fish at sea’ (eng); ‘een soort harpoen, waarmede men op zee de visschen doodt’ (nld)

babaoe katiakbabau katiak

‘smell of armpit sweat’ (eng); ‘rieken naar okselzweet’ (nld)

babi makan ajambabi makan ajam

‘someone who wants everything they see (fig.)’ (eng); ‘fig. voor iemand die alles wil hebben, wat hij ziet’ (nld)

babokbabok

‘curvy, rounded’ (eng); ‘bochtig, afgerond’ (nld)

badjoe torobadʒu toro

‘long jacket’ (eng); ‘een lang baadje’ (nld)

badoegalbaduɡal

‘ulcer that is about to break open’ (eng); ‘een zweer, die op het punt staat open te breken’ (nld)

bagëdoesbaɡedus

‘of rice that, when cooked in steam, is almost done’ (eng); ‘van rijst die, in stoom gekookt, bijna gaar is’ (nld)

bagi doewabaɡi duwa

‘phases of the moon’ (eng); ‘de schijngestalten der maan’ (nld)

bagontobaɡonto

‘fart’ (eng); ‘veesten’ (nld)

bailélébailele

‘row around in an orembay a few times or turn around in a litter chair by rowers or porters, upon arrival at the place of destination of traveling officials, before they disembark. It is considered an honor’ (eng); ‘het eenige malen rondscheppen met een orembaai of het ronddraaien met een draagstoel door roeiers of dragers, bij aankomst op de plaats hunner bestemming van rondreizende ambtenaren, vóór dat deze er uitstappen. Het wordt als eene eerbewijzing aangemerkt’ (nld)

bailéobaileo

‘town hall’ (eng); ‘raadhuis’ (nld)

bajakébajake

‘barb on fishing lines, the heads of arrows, etc’ (eng); ‘wêerhaak aan vischlijnen, de punt van pijlen, enz’ (nld)

bàkalbakal

‘food while traveling’ (eng); ‘levensmiddelen op reis’ (nld)

bakarbakar

‘roasting coffee, cocoa, etc.’ (eng); ‘branden van koffie, kakao, enz.’ (nld)

bakar tërangbakar teraŋ

‘bring light or ignite the light, for which lampoe is used elsewhere, sometimes also bakar palita(eng); ‘breng licht of steek het licht aan, waarvoor elders lampoe wordt gebezigd, somwijlen ook bakar palita(nld)

bakétjibaketʃi

‘play "odds or evens" with kalitji seeds by children’ (eng); ‘het spelen van even of oneven met kalitji-pilten door kinderen’ (nld)

bakibaki

‘platter’ (eng); ‘een presenteerblaadje’ (nld)

bakoebaku

‘reciprocal pronoun (occurs before verbs)’ (eng); ‘dit woordje, voor werkwoorden gevoegd, dient om den reciproquen vorm aan te duiden’ (nld)

bakoe kélébaku kele

‘walk arm in arm’ (eng); ‘gearmd loopen’ (nld)

bakoe kordèr baikbaku korder baik

‘reach an agreement’ (eng); ‘een accoord treffen’ (nld)

bakoelbakul

‘ko. basket’ (eng); ‘een soort mand’ (nld)

balèndèrbalender

‘stick to something, sticky’ (eng); ‘ergens aan kleven, kleverig’ (nld)

balëseibalesei

‘turn your back on someone’ (eng); ‘iemand den rug toekeeren’ (nld)

banërbaner

‘broad root leaves of tall trees’ (eng); ‘de breede wortelbladen van hooge boomstammen’ (nld)

bangkak babibaŋkak babi

‘swelling of the neck glands’ (eng); ‘eene opzwelling van de halsklieren’ (nld)

bangkawanbaŋkawan

‘sago leaves’ (eng); ‘sagoebladeren’ (nld)

banianbanian

‘breastplate worn by men’ (eng); ‘borstlap door mannen gedragen’ (nld)

bapa saranibapa sarani

‘godfather’ (eng); ‘peet’ (nld)

baragabaraɡa

‘rope that one wraps around feet when climbing a betel or coconut tree’ (eng); ‘het touw, dat men om de voeten windt, bij het klimmen in een pinang- of kalapaboom’ (nld)

barèngoebareŋu

‘end of string that is used to attach the copper wire to the fishing line’ (eng); ‘het eindje touw, dat gebezigd wordt om het koperdraad aan de vischlijn vast te maken’ (nld)

bariasbarias

‘dress flashily, especially for women’ (eng); ‘opzichtig gekleed gaan, vooral van vrouwen’ (nld)

baroeabarua

‘box to store fishing gear’ (eng); ‘een doos om visschersgereedschap re bewaren’ (nld)

baroekbaruk

‘fungus of the aren palm’ (eng); ‘het zwam van den arenpalm’ (nld)

basombarbasombar

‘cloudy, cloudy sky’ (eng); ‘bewolkt, betrokken van de lucht’ (nld)

batahibatahi

‘rusty, covered with rust’ (eng); ‘roestig, met roest bedekt’ (nld)

batatasbatatas

‘sweet potato’ (eng); ‘Batatas edulis’ (lat)

batëréabaterea

‘shout, scream’ (eng); ‘berterejak’ (ind); ‘schreeuwen, gillen’ (nld)

batoe apibatu api

‘fire striker’ (eng); ‘vuurslag’ (nld)

batoe poeanbatu puan

‘kind of edible soil, especially common among the Oeliasians, which sometimes pregnant women are very keen on’ (eng); ‘een soort eetbare aarde, vooral op de Oeliasers voorkomende, waarop somwijlen zwangere vrouwen zeer belust zijn’ (nld)

batoe soehoebatu suhu

‘kind of trachyte stone, which is originally soft, but when exposed to the air gradually becomes very hard’ (eng); ‘een soort trachietsteen, die oorspronkelijk zacht is, maar aan de lucht blootgesteld langzamerhand zeer hard wordt’ (nld)

batoe sombahjangbatu sombahjaŋ

‘sacrificial altar, stone on which sacrifices are made by natives’ (eng); ‘offeraltaar, steen, waarop door de Alifoeroe geofferd wordt’ (nld)

bawa tërangbawa teraŋ

‘bring light or ignite the light, for which lampoe is used elsewhere, sometimes also bakar palita(eng); ‘breng licht of steek het licht aan, waarvoor elders lampoe wordt gebezigd, somwijlen ook bakar palita(nld)

bawangbawaŋ

‘leek’ (eng); ‘Allium spp’ (lat); ‘prei’ (nld)

bawangbawaŋ

‘onions’ (eng); ‘uien’ (nld)

bèdbed

‘garden bed for growing seedlings’ (eng); ‘bedding voor kweeking van jonge plantjes’ (nld)

békin gilabekin ɡila

‘joker’ (eng); ‘grappenmaker’ (nld)

bekin hongibekin hoŋi

‘noise, make noise’ (eng); ‘geraas, getier maken’ (nld)

békin kondisibekin kondisi

‘make a toast’ (eng); ‘een toast slaan’ (nld)

békin léwën banjakbekin lewen baɲak

‘make a lot of noise’ (eng); ‘veel leven maken’ (nld)

békin schémabekin schema

‘give a departing person a farewell meal in honor’ (eng); ‘een vertrekkende ter eere een afscheidsmaal geven’ (nld)

békin sòpoebekin sopu

‘make shiny, flashy’ (eng); ‘blinkend, glanzend maken’ (nld)

bëlahbelah

‘longitudinal splitting of the leaves of the aren palm’ (eng); ‘het overlangssplijten van de bladeren van den aren-palm’ (nld)

bëlah ramboetbelah rambut

‘part the hair in the middle, which is mainly done by the Saboneean women’ (eng); ‘het haar in het midden scheiden, war daar vooral door de Saboeneesche vrouwen geschiedt’ (nld)

bélobelo

‘stakes of a seruk in the sea’ (eng); ‘de staken van een seroek in zee’ (nld)

1 23 11